Metodyka i sposób przeprowadzenia badań i pomiarów
Badania ankietowe odbędą się w lipcu 2016 r. na terenie czterech gmin:
– Miasta i Gminy Oborniki,
– Miasta i Gminy Skoki,
– Miasta i Gminy Szamotuły,
– Miasta i Gminy Śrem.
Ankietyzacja będzie przeprowadzona w formie:
– wywiadów telefonicznych,
– ankiet/wywiadów w gospodarstwach domowych,
– ankiet/wywiadów w miejscach handlu/centrach handlowych,
– wywiady w wybranych szkołach,
– ankiet/wywiadów w środkach komunikacji zbiorowej.
Na pozostałym obszarze Metropolii Poznań, tj. na terenie gmin Powiatu Poznańskiego oraz na obszarze Miasta Poznania badania przeprowadzone zostały w 2013 r. na potrzeby opracowania dokumentu „Badania i opracowanie planu transportowego Aglomeracji Poznańskiej. Etap I”.
Mieszkańców, przedsiębiorców, przedstawicieli organizacji społecznych oraz wszystkich innych zainteresowanych tematem mobilności miejskiej z obszaru wszystkich gmin Metropolii Poznań zachęcamy do wypełnienia ankiety online. Badanie ankietowe ma na celu poznanie preferencji lokalnej społeczności na temat zbiorowej komunikacji publicznej, bezpieczeństwa ruchu drogowego, a także najczęściej stosowanego środka transportu.
W dalszej perspektywie czasowej odbędą się także konsultacje społeczne projektu dokumentu PZMM w formie spotkań z lokalną społecznością. Konsultacje społeczne będą związane również z opiniowaniem treści projektu dokumentu PZMM przez organy opiniujące, tj. Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Poznaniu oraz Państwowy Wojewódzki Inspektorat Sanitarny w Poznaniu. Harmonogram spotkań konsultacyjnych w poszczególnych gminach Metropolii Poznań zostanie zamieszczony na stronie internetowej z zakładce: „Harmonogram spotkań konsultacyjnych”. Projekt dokumentu PZMM wraz z formularzem uwag online również będzie znajdował się na stronie internetowej.
Wywiady telefoniczne
Wywiady telefoniczne z osobami indywidualnymi są prowadzone przez telefon (CATI, Computer Assisted Telephone Interview). Badanie CATI to wywiad telefoniczny wspomagany komputerowo. W metodzie tej ankieter prowadzi rozmowę z respondentem korzystając z pomocy komputera wyposażonego w specjalistyczne oprogramowanie. Rozmowy prowadzone są ze specjalnie przygotowanych stanowisk ankieterskich.
Badanie ma na celu poznanie opinii mieszkańców gmin na temat zachowań komunikacyjnych i transportowych oraz ocenę funkcjonowania systemów transportowych.
Pytania ankietowe dotyczą:
- najczęściej używanego środka komunikacji,
- przyczyny wyboru środka komunikacji publicznej lub prywatnego,
- oceny obecnie funkcjonującego transportu zbiorowego o charakterze regionalnym.
Wszystkie zebrane dane będą traktowane jako poufne i nikomu nie zostaną udostępnione informacje umożliwiające identyfikację osób, które wezmą udział w badaniu. Wyniki badania prezentowane będą jedynie w postaci zbiorczych zestawień statystycznych.
Ankiety/wywiady w gospodarstwach domowych
Badanie w gospodarstwach domowych przeprowadzane są przy użyciu ankiet papierowych (PAPI Paper & Pencil Interview) w domach/mieszkaniach respondentów.
Badanie PAPI (Paper & Pencil Interview) to badanie ilościowe, bazujące na konwencjonalnej – papierowej wersji kwestionariuszy badawczych, w których odpowiedzi respondentów zaznaczane są pisemnie.
Zgodnie z celem badania ankietowego prowadzonego w gospodarstwach domowych, kwestionariusz zawiera pytania dotyczące m.in:
- oceny obecnie funkcjonującego transportu zbiorowego o charakterze regionalnym,
- przyczyny wyboru środka komunikacji publicznej lub prywatnego,
- składu gospodarstwa domowego, w szczególności: wieku, sytuacji zawodowej, liczby samochodów osobowych będących w dyspozycji członków gospodarstwa domowego,
- liczby wykonywanych podróży przez członków gospodarstwa domowego.
Ponadto respondent zostanie poproszony o odpowiedź na szczegółowe pytania dotyczące wykonywanych podróży w dniu poprzedzającym badanie. Kwestionariusz zwany „dzienniczkiem podróży” zawiera m.in. następujące pytania:
- miejsce rozpoczęcia i zakończenia podróży,
- czas podróży,
- wykorzystane środki transportu w ramach każdej podróży.
Wszystkie zebrane dane będą traktowane jako poufne i nikomu nie zostaną udostępnione informacje umożliwiające identyfikację osób, które wezmą udział w badaniu. Wyniki badania prezentowane będą jedynie w postaci zbiorczych zestawień statystycznych.
Ankiety/wywiady w miejscach handlu/centrach handlowych
Badanie w miejscach handlu/centrach handlowych zostanie przeprowadzone przy użyciu ankiet papierowych (PAPI Paper & Pencil Interview) przed sklepem/centrum handlowym wśród osób odwiedzających sklep/ centrum.
Ankieta ta obejmuje pytania dotyczące zwyczajów związanych z podróżowaniem. Ankieta składa się wyłącznie z pytań zamkniętych.
Pytania ankietowe dotyczą:
- środka transportu, którym respondent dotarł do sklepu/ centrum handlowego,
- celu podróży,
- miejsca rozpoczęcia podróży.
Wszystkie zebrane dane będą traktowane jako poufne i nikomu nie zostaną udostępnione informacje umożliwiające identyfikację osób, które wezmą udział w badaniu. Wyniki badania prezentowane będą jedynie w postaci zbiorczych zestawień statystycznych.
Wywiady w wybranych szkołach
Badanie w wybranych szkołach ponadpodstawowych zostanie przeprowadzone przy użyciu ankiet papierowych (PAPI Paper & Pencil Interview). Ankiety te zostaną rozesłane do dyrektorów placówek z prośbą o wypełnienie przez uczniów i grono pedagogiczne.
Ze względu na koniec roku szkolnego przypadający na dzień 24.06.2016 badanie zostało rozpoczęte wcześniej niż pozostałe badania ankietowe i przeprowadzono je w okresie 16 czerwca – 23 czerwca 2016 r.
Ankieta obejmowała pytania dotyczące sposobu podróży do i ze szkoły. Ankieta składała się z pytań zamkniętych oraz jednego pytania otwartego. Badanie realizowane zostało wg zasady „day after”, tzn. informacji z dni poprzedzającego badanie ankietowe.
Pytania ankietowe dotyczyły:
- podstawowych informacji o wieku osoby ankietowanej i rodzaju szkoły,
- sposobu dotarcia i powrotu ze szkoły,
- czasu podróży,
- trasy podróży.
Informacje podane w ankiecie będą traktowane jako poufne i nikomu nie zostaną udostępnione informacje umożliwiające identyfikację osoby badanej, zaś wyniki badania prezentowane będą jedynie w postaci zbiorczych zestawień statystycznych.
Ankiety/ wywiady w środkach komunikacji zbiorowej
Badanie ankietowe wśród osób korzystających z komunikacji zbiorowej (w środkach komunikacji zbiorowej oraz wśród osób oczekujących na przystankach autobusowych i kolejowych) zostanie przeprowadzone przy użyciu ankiet papierowych (PAPI Paper & Pencil Interview).
Badania będą realizowane w najbardziej istotnych dla rozpatrywanych gmin miejscach komunikacyjnych, tj.: dworcach i przystankach kolejowych, dworcach autobusowych i przystankach komunikacji lokalnej i międzymiastowej, punktach przesiadkowych: pociąg – autobus lub autobus lokalny jednej gminy – autobus lokalny innej gminy.
Ankieta obejmuje pytania dotyczące preferencji transportowych oraz jakości transportu publicznego. Składa się ona wyłącznie z pytań zamkniętych.
Pytania ankietowe dotyczą:
- najczęściej używanego środka komunikacji,
- aktualnie odbywanej podróży,
- oceny obecnie funkcjonującego transportu zbiorowego charakterze regionalnym.
Ankiety online
Badanie ankietowe zostało przeprowadzone w technice CAWI (Computer Assisted Web Interview) wśród mieszkańców Obszaru Funkcjonalnego Poznania. Ankieta była dostępna na stronie internetowej Stowarzyszenia Metropolia Poznań: http://www.aglomeracja.poznan.pl/ pod adresem http://mobilnosc.metropoliapoznan.pl/ankieta/index.php
W badaniu została wykorzystana ankieta, której projekt znajduje się w załączniku nr 4 do Raportu podsumowującego badania. Ankieta składała się z 18 pytań zamkniętych oraz otwartych i dotyczyła sytuacji obecnej, jak również planowanych działań i potrzeb obszaru.
Ankietyzacja online była realizowana w okresie od 18 lipca do 15 sierpnia 2016 roku.
Pomiary ruchu zostaną przeprowadzone w lipcu 2016 r. na terenie czterech gmin:
– Miasta i Gminy Oborniki,
– Miasta i Gminy Skoki,
– Miasta i Gminy Szamotuły,
– Miasta i Gminy Śrem.
Pomiary zostaną przeprowadzone w celu określenia:
– liczby osób korzystających z komunikacji zbiorowej,
– liczby pasażerów w wybranych środkach komunikacji zbiorowej,
– natężenia ruchu samochodowego na głównych ciągach transportowych, w okolicy wybranych szkół oraz centrów handlowych.
Osoby realizujące pomiary natężenia ruchu samochodowego będą zaopatrzone w imienny identyfikator i będą miały przy sobie upoważnienie podpisane przez przedstawiciela Stowarzyszenia Metropolia Poznań informujące o celach badania.
Pomiary liczby osób korzystających z komunikacji zbiorowej
Pomiar liczby osób korzystających z komunikacji zbiorowej zostanie zrealizowany metodą obserwacji bezpośredniej na punktach pomiarowych zlokalizowanych na dworcach i przystankach autobusowych i kolejowych.
Pomiary będą przeprowadzone równocześnie z badaniem ankietowym w środkach komunikacji zbiorowej. Badanie pomiarowe będzie polegać na policzeniu liczby pasażerów wsiadających/wysiadających z pojazdów publicznego transportu zbiorowego lub korzystających z dworców i przystanków.
Pomiary będą realizowane w najbardziej istotnych dla rozpatrywanych gmin miejscach komunikacyjnych, czyli na dworcach i przystankach kolejowych, dworcach autobusowych i przystankach komunikacji lokalnej i międzymiastowej, punktach przesiadkowych pociąg – autobus czy autobus lokalny jednej gminy – autobus lokalny innej gminy.
Pomiary na dworcach – kolejowych i autobusowych – będą realizowane metodę globalnego ruchu osób w stronę dworca, jak i wychodzących z dworca poprzez zliczenie ilość pasażerów wchodzących i wychodzących z dworca.
Pomiary na przystankach będą realizowane poprzez zliczanie osób wsiadających i wysiadających z autobusów zatrzymujących się na przystanku. Osoba dokonująca pomiarów będzie zliczała w karcie pomiaru liczbę osób w cogodzinnych przedziałach. Pomiar będzie realizowany w dni powszednie: wtorek, środę lub w czwartek, w godzinach szczytu porannego i popołudniowego.
Pomiary napełnień w transporcie zbiorowym (liczby pasażerów w wybranych środkach komunikacji zbiorowej)
W pomiarach napełnień pojazdów komunikacji zbiorowej zastosowana zostanie metoda wzrokowej oceny napełnienia pojazdu, wykonywanej przez obserwatora zewnętrznego. W oparciu o szacunek napełnienia pojazdu (%), po uwzględnieniu wielkości autobusu zostanie wyznaczona liczba osób w nim podróżujących.
Pomiary będą realizowane w pobliżu przystanków na głównych ciągach komunikacyjnych (droga krajowa i drogi wojewódzkie) w badanych gminach. Obserwator na wskazanych punktach pomiarowych będzie odnotowywał dla wszystkich przejeżdżających pojazdów komunikacji zbiorowej nazwę przewoźnika, kierunek jazdy, czas przejazdu oraz skalę (%) napełnienia pojazdu. Napełnienie pojazdu będzie szacowane przy pomocy dziesięciostopniowej skali oceny:
0 – brak pasażerów
1 – kilku pasażerów
2 – zajęta połowa miejsc siedzących
3 – zajęte wszystkie miejsca siedzące
4 – zajęta część miejsc stojących (prześwity między ludźmi na szerokość okna)
5 – zajęta część miejsc stojących (bez prześwitów szerokości okna)
6 – brak prześwitów między ludźmi (pasażerowie nie przylegają do siebie)
7 – brak prześwitów między ludźmi (nie ma wolnych miejsc pomiędzy stojącymi)
8 – brak ruchu, „plecy na drzwiach” (bardzo tłoczno)
9 – TYLKO NA PRZYSTANKACH, nie wszyscy pasażerowie wsiedli do autobusu.
Na podstawie uzyskanych w ten sposób oszacowań, uwzględniając wielkość autobusu (wg podanych w instrukcji pomiarowej grup), obliczona zostanie ilość pasażerów w każdym pojeździe przejeżdżającym przez dany punkt pomiarowy.
Pomiar natężenia ruchu samochodowego
Pomiary natężenia ruchu samochodowego będą realizowane na głównych ciągach transportowych w pobliżu wybranych szkół oraz w pobliżu wybranych centrów handlowych. Pomiary zostaną wykonane zgodnie z Wytycznymi Generalnego Pomiaru Ruchu na Drogach Wojewódzkich w roku 2015. Realizowany będzie pomiar ręczny, przez 8 godzin na każdym z punktów pomiarowych. Pomiary będą prowadzone z uwzględnieniem struktury kierunkowej i rodzajowej pojazdów. Będą zliczane następujące kategorie pojazdów:
• rower,
• motocykl,
• samochód osobowy,
• samochód dostawczy,
• samochód ciężarowy,
• samochód ciężarowy ciężki,
• pojazd powolny,
• minibus,
• autobus miejski i podmiejski,
• autobus PKS,
• autobus (inne).
Każda osoba dokonująca pomiarów zostanie wyposażona w książeczkę zawierającą przykłady – zdjęcia nietypowych pojazdów w wybranych kategoriach (np. wóz bojowy straży pożarnej) z informacjami, do których kategorii należy takie pojazdy zaliczać.